Blog
Fading - jak sobie z nim radzić ?
Fading – jak sobie z nim radzić
Elementy cierne w samochodach poddawane są działaniu bardzo wysokich temperatur. Częste operowanie pedałem hamulca może być przyczyną powstania zmęczenia cieplnego, tzw. fadingu.
Co to takiego?
Między klockiem i tarczą podczas hamowania powstaje poduszka gazów. Ma to ścisły związek z materiałem ciernym, z którego wyprodukowane są klocki hamulcowe. Im większe jest tarcie między elementami ciernymi, tym większa jest temperatura pomiędzy nimi. Temperatura powoduje zwiększenie ciśnienia poduszki gazów, która skutecznie blokuje docisk klocka hamulcowego do tarczy. Należy pamiętać również o absorpcji ciepła przez płyn hamulcowy. Każdy z płynów hamulcowych ma określoną temperaturę wrzenia – to jedna z najważniejszych cech płynu hamulcowego.
Fading najczęściej będzie występował na długich górskich zjazdach. Mimo że przy jeździe na autostradzie tarcze cały czas chłodzone są przez pęd powietrza, do fadingu może dojść przy ostrym hamowaniu z dużej prędkości.
Co możemy zrobić, aby zapobiec przegrzaniu hamulców?
Bardzo ważny jest styl jazdy. Nadmierne używanie hamulca może doprowadzić do wystąpienia fadingu. Gdy podróż odbywa się w górskim terenie, należy pamiętać o hamowaniu silnikiem, które skutecznie odciąży układ hamulcowy. Gdy podczas jazdy autostradowej zaistnieje potrzeba hamowania z dużej prędkości, również trzeba pamiętać, aby po tak mocnym hamowaniu ostudzić układ hamulcowy. Drugiej takiej próby żeliwne tarcze hamulcowe najprawdopodobniej by nie wytrzymały. Nie doszłoby zapewne do ich pęknięcia, ale do przegrzania. Na powierzchni tarczy pojawiłyby się fioletowe obszary świadczące o przegrzaniu. Taka tarcza hamulcowa zmienia swój kształt, co podczas hamowania skutkuje biciem na kole kierownicy. W nowoczesnych pojazdach coraz częściej stosuje się tarcze hamulcowe o dużych średnicach. Ma to szczególne znaczenie przy niwelowaniu zjawiska zmęczenia cieplnego. Większe rozmiary pozwalają lepiej odprowadzać ciepło z powierzchni tarczy oraz dają możliwość instalacji dużych zacisków hamulcowych. Dzięki zwiększonej średnicy powierzchnia cierna między klockiem a tarczą jest też dużo większa, co czyni układ hamulcowy bardziej skutecznym. W dzisiejszych samochodach średnice przednich tarcz powyżej 300 mm nikogo nie dziwią. Zdarza się, że w przypadku samochodów typu SUV z mocnymi silnikami tarcze przednie mają prawie 400 mm średnicy. Należy pamiętać, że pojazdy stają się coraz cięższe, a ich silniki mają coraz więcej mocy. Niestety nawet minimalne przegrzanie tarczy hamulcowej powoduje jej bicie. Im większą średnicę mają tarcze, tym bicie będzie bardziej odczuwalne. Rozwiązaniem tego problemu jest stosowanie tarcz hamulcowych, których budowa pozwala na pracę w wyższych temperaturach, jednocześnie nie powodując zmiany kształtu. Coraz częściej można znaleźć na rynku tarcze wysoko nawęglane. Dzięki zastosowaniu wyższej zawartości węgla i dodatkowych pierwiastków w składzie żeliwa tarcze te mają inną przewodność cieplną i twardość. Charakteryzują się również cichszą pracą i mniejszymi wibracjami podczas hamowania. Tak wykonane tarcze hamulcowe pozwalają na instalację w samochodach legitymujących się dużymi mocami, w których zastosowano dużą średnicę tarcz. Bardzo często producenci tarcz wysoko nawęglanych stosują dodatkowo powłoki antykorozyjne, dzięki którym powierzchnie niewspółpracujące z elementem ciernym są zabezpieczone przed działaniem warunków atmosferycznych.
Cechy charakterystyczne wysoko nawęglanych tarcz hamulcowych:
dużo lepsza przewodność cieplna w porównaniu do tarcz wykonanych ze standardowego stopu żeliwa,
działanie wysokich temperatur nie powoduje zmiany kształtu tarczy,
mniejsze wibracje i cichsza praca podczas hamowania.
Kilka faktów dotyczących układu hamulcowego:
temperatury w układzie hamulcowym mogą dochodzić do 400°C;
bardzo ważną rolę w układzie hamulcowym spełnia również płyn hamulcowy, który należy wymieniać według wskazań producenta. Najczęściej producenci podają, że płyn powinno wymieniać się co dwa lata;
układ hamulcowy to jeden z najważniejszych układów odpowiadających za bezpieczeństwo. Z tego względu tak ważna jest staranność w jego serwisowaniu.